بحرانهای اقتصادی چگونه به وجود میآیند؟
از گذشته بین اقتصاددانان درباره دلایل به وجود آورنده بحرانهای اقتصادی اختلاف وجود داشتهاست. بحران به معنی کاهش قابل توجه در فعالیت های اقتصادی در یک کشور یا در سطج جهان برای چندین ماه پیاپی است. عوامل پیچیدهای در کارکرد درست یک اقتصاد دخیل هستند.
بحران وقتی به وجود میآید که رابطه بین عرضه و تقاضا در اقتصاد به هم بریزد. به گونهای که عرضه یا تقاضا متناسب با دیگری نباشد. وضعیت عرضه و تقاضا را دو نرخ تورم و بهره مشخص میکند.
تورم منجر به افزایش در قیمت کالاها و خدمات و از سویی دیگر منجر به کاهش در ارزش پول میشود. تورم کم خوب است زیرا که اقتصاد را برای تولید بیشتر تحریک میکند اما تورم بالا منجر به شکلگیری بحران میشود.
نرخ بهره روی قدرت وامگرفتن افراد تاثیرگذار است. هرچه نرخ بهره کمتر باشد قابلیت سرمایهگذاری بیشتر میشود اما با بیشتر شدن نرخ بهره امکان بازپرداخت وام های گرفتهشده سختتر می شود.
نوسانات شدید نرخ تورم و نرخ بهره در پیدایش بحران تاثیرگذار هستند. شوکهای مختلفی میتوانند این روابط را از حالت عادی خود خارج کنند، مثل بلایای طبیعی، جنگ و مناقشات جغراسیاسی.
وقوع یک زلزله ممکن است باعث از بین بردن زیرساختهای استخراج نفت و کاهش عرضه آن، درنتیجه افزایش قیمتها و پیدایش بحران شود.
رونق اقتصادی هم میتواند خودش را تهدید کند، شرکتهایی که با اخذ وامهای هرچه بیشتر کسبوکارشان را رونق میدهند با اندکی کاهش در سرعت رشد اقتصادی مورد انتظار، با بحران بازپردات بدهیهایشان روبرو میشوند، در نتیجه سراغ منابع دیگری برای بازپرداخت بدهی هایشان میروند که در مجموع میزان سرمایهگذاری را کاهش و احتمال وقوع بحران را بالاتر میبرد.
عوامل روانشناسی نیز تاثیرگذار هستند، ترس از بحران ممکن است خود منجر به شکلگیری بحران شود این مساله را عوامل خودمحققکننده مینامند، تولیدکنندهها هزینههای اجراییشان را برای مواجه بهتر با بحران احتمالی کاهش میدهند از اینرو چرخهای شکل میگیرد که در آن کاهش تولید باعث کاهش دستمزدها و آن باعث کاهش تقاضا میشود.
سیاست های بانک مرکزی و دولتها نیز میتوانند تاثیر داشتهباشند، خلق پول مصارف را افزایش میدهد و نرخ بهره بانک مرکزی کاهش مییابد، وامدهندگان نیز نرخ بهره کمتری در ازای وام هایشان دریافت میکنند، از این رو بدهی ارزانتر میشود و وام گیرندگان مصارف خود را افزایش میدهند، اما این سیاست در نهایت برای جلوگیری از تورم در سمت عکس حرکت میکند و اگر مردم بیش از اندازه به دریافت بدهیهای ارزان وابسته شده باشند میتواند منجر به بحران شود.
بازار های امروزی بسیارپیچیدهتر از گذشته شدهاند که بررسی آن را سختتر کردهاست اما هر بحران تجربیات و دانستههای جدیدی را در اختیار میگذارد که باعث پیشبینی بهتر و پاسخگویی موثرتر نسبت به بحران های آینده میشود.
منبع: پیوند